Międzynarodowa uczelnia Vistula gościła 13 października byłego premiera Belgii oraz obecnego przywódcę grupy liberalnej w Parlamencie Europejskim. Tematem otwartego dla szerokiej publiczności wykładu była Przyszłość Europy. Na sali oprócz studentów z całego świata, oraz wykładowców z różnych uczelni zasiedli także parlamentarzyści m in. Kamila Gasiuk-Pihowicz z Nowoczesnej, oraz Marcin Święcicki z Platformy Obywatelskiej, nie zabrakło też byłego ministra Spraw Zagranicznych Andrzeja Olechowskiego, oraz wielu członków Nowoczesnej.
Verhofstadt rozpoczął swój wykład od opisu sytuacji w dzisiejszej Europie. Użył do tego opisu nowego słowa „polycrisis” czyli w wolnym tłumaczeniu: wielokryzys. Europa rzeczywiście zmaga się z wieloma kryzysami jednocześnie: Oprócz kryzysu migracyjnego, jest wciąż niezażegnany kryzys finansowy, kryzys grecki, Brexit, kryzys demokracji w niektórych krajach, oraz kilka kryzysów na obrzeżach Unii np. wojna na Ukrainie, a także kilka zamrożonych konfliktów jak np. Naddniestrze.
Według Verhofstadta problemy należy nazywać po imieniu, krytykować instytucje europejskie za błędy czy niedociągnięcia, za problemy z biurokracją. Jednak należy też pamiętać, że Unia Europejska jest właśnie tym organizmem, który jako jeden z niewielu może stawić czoła wyzwaniom jakie nas teraz spotkały.
Duża część polityków, która głośno krzyczy teraz, że Unia jest winna wszystkiemu i należy wrócić do państw narodowych jednocześnie ma takie oczekiwania wobec Uni jakby Unia miała prerogatywy czy sposób działania USA. Przykładem może tu być kwestia zarządzania czy obronności. Z jednej strony przywódcy Państw Narodowych oczekują zdecydowanego, szybkiego, działania w odpowiedzi na zagrożenia, ale chcą też zasady Liberum Veto, której zgubne konsekwencje nie muszą być tłumaczone w Polsce, zważywszy na naszą historię. Zebranie się 28 przywódców i podjęcie decyzji jest nie lada wyzwaniem. Tak więc w porównaniu ze Stanami Zjednoczonym gdzie ostateczną decyzje podejmuje jednoosobowo prezydent reakcje muszą z natury rzeczy być mniej zdecydowane i rozciągnięte w czasie jeśli mamy pozostać przy państwach stricte narodowych.
W USA odpowiedzią na zagrożenia terrorystyczne na początku XX wieku było powstanie FBI, które działa na terenie całych Stanów Zjednoczonych bez wyjątku. Rozdrobnienie działań na 50 stanów byłoby nonsensem w takiej sytuacji. To brak współpracy służb w Europie jest krytykowany, a nie odwrotnie. Wyzwania stojące przed Europą nie mogą być rozwiązywane poprzez dzielenie i zamykanie się państw gdyż zagrożenia są globalne: Terroryzm, Migracje, Zagrożenie wojną, problemy klimatyczne, społeczne, ekonomiczne.
Budżet Unii Europejskiej to zaledwie 1% PKB krajów członkowskich, z czego ok. 80% wraca do tych krajów w postaci dopłat i funduszy. Tylko 20% z 1% czyli 0,05% budżetu UE jest wykorzystywany do działań ponadnarodowych, do wspierania innowacji itd. Nawet konfederacja szwajcarska ma do dyspozycji budżet kilkaset razy większy w relacji procentowej do całości budżetu niż Unia Europejska. Tak więc, nie dając funduszy na działanie Unii nie można oczekiwać, że Unia będzie robiła bez pieniędzy to co USA, Chiny, czy Rosja robią mając do dyspozycji setki miliardów dolarów.
Dlatego też Verhofstadt proponuje większą integracje europejską, zreformowanie instytucji europejskich m in. poprzez głosowanie ponadnarodowe na kandydatów do Parlamentu Europejskiego, tak aby europarlamentarzyści byli bezpośrednimi reprezentantami Europejczyków. Były premier Belgii jest też za tym aby powstał re
alny rząd, oraz minister spraw zagranicznych, za powstaniem armii europejskiej, jednego obszaru patentowego, prawdziwie jednolitego rynku gdzie nie będzie wyjątków, rabatów i innego traktowania kogokolwiek. Tylko takie rozwiązania dałyby szansę na szybki rozwój, powstanie innowacyjnych europejskich firm o skali globalnej i szybkie reagowanie na zagrożenia.
AF
